Vlaggenmasthouders van de Amsterdamse School
Hoe simpele, functionele objecten in handen van Amsterdamse School architecten bijna op zichzelf staande, bijzondere kunstobjecten werden.
Kan er iets simpelers zijn dan een vlaggenmast? Het gaat immers om de vlag zelf: die moet goed zichtbaar zijn, gezien worden. En wordt dus aan een stok of mast gehangen. Die - als hij aan een gebouw hangt - op zijn beurt weer met behulp van een houder aan de gevel bevestigd is. Simpel. En al eeuwenlang toegepast. Maar in handen van de architecten van de Amsterdamse School kreeg de vlaggenmast een letterlijk opvallende rol toegewezen. Hierbij werden de houders bijna op zichzelf staande, bijzondere kunstobjecten.
Bij in het oog springende elementen van een bouwwerk - denk aan hoeken en torentjes - kregen vlaggenmasten vaak de functie deze extra te accentueren. Zoals we vaak zien bij de Amsterdamse School was er een voorliefde voor golvende en ronde elementen; van bijna dierlijke expressievormen en sierlijke krullen. Maar ook typerend is de uiteindelijk enorme verscheidenheid die er waar te nemen valt. Laat het bovendien maar aan de kunstenaars van de Amsterdamse School over om ook de mast zelf - bijna altijd niets meer dan een simpele, ronde stok - onder handen te nemen. Zowel in Amsterdam als in Groningen zijn voorbeelden te vinden van hoekige masten.
Helaas zijn vandaag de dag de houders die überhaupt een mast hebben en waar de vlag nog fier in de top waait in de minderheid, maar er zijn gelukkig voorbeelden aan te wijzen. Het fraaist is waarschijnlijk het Scheepvaarthuis: in alles extravagant en in de toepassing van vlaggenmasten geen uitzondering. Dan hebben we de categorie waarin de houder en/of de natuurstenen basis er nog is, maar hoe fraai deze ook mogen zijn: zonder mast slaan ze een wat triest figuur. De oorspronkelijke functie zal voor veel achteloze voorbijgangers gissen zijn.
.jpg)
.jpg)
