Forum

Ik was verrast toen ik van de week het woningblok van de overkant op mijn scherm voorbij zag komen. Dit blok was een van de onderwerpen die nog bij mij “op de plank” lagen om verder uit te werken. Leuk te lezen hoe andere mensen een blok ervaren waar jij al een halve eeuw tegenaan kijkt. Ook een reden om de zaak eens heel kritisch te gaan bekijken en dingen te zien die je nog niet eerder opgevallen zijn en meteen te fotograferen wat nog op de lijst stond met de aantekeningen en bedenkingen van Gert- Jan in je achterhoofd. Het lijkt of Co Franswa dit blok als een “proeflapje” heeft gebruikt. Verschillende kleuren steen, verschillende hoekvormen, bij de aaneengesloten winkelpanden een plat dak. Winkelpand hoek Archimedesweg en de Newtonstraat heeft een bijna schilddak. (Foto A). Boven de andere woningen een gebroken dak.(Foto B) Bij Hogeweg 120-126 zijn in het hoge dak grote dakkapellen gemaakt met openslaande ramen en Franse balkons.(Foto C) Waarschijnlijk zijn die later aangebracht. Boven de ramen van de derde etage van de rij winkelpanden loopt een rand van 18 bakstenen hoog en een reep lood(?) met daarboven een borstwering. Een loze rand met een versiering van naar voren springende vierkante bakstenen blokken. Daarboven nog een rand van twee bakstenen en een randje stenen met de kopse kant naar voren. Dat het een loze rand is, is te zien aan de maar net zichtbare dakkamers en dakterrassen die daar de laatste jaren op het platte dak gebouwd zijn. (FOTO D). Onder de dakrand hangen zware Amsterdamse School hijsbalken. De woningen met opgaande daken hebben hier en daar gewone, alledaagse hijsbalken. Bij de woningen met het gebroken dak zien we een overkragende dakgoot met daaronder een houten lijst eveneens met vierkante blokken. Versieringen met vierkante blokken lijken een specialiteit van Franswa te zijn.(Foto J) Op foto D is rechts een verticaal rijtje met vierkante bakstenen blokken te zien. Ik heb ook bij andere woningen in de buurt, met een dergelijke daklijst en soms ook de verticaal geplaatste blokken, gezien dat het ontwerpen van Franswa zijn. Dus niet alleen de wybertjes zijn zijn signatuur. Ik heb zelfs een vergaarbak voor de afvoer van het hemelwater met drie blokken ontdekt evenals een vensterversiering (Foto’s G en G-1)) Een versiering met 2 blokken is te zien op foto E, bovenaan de regenpijp. De regenpijpen van Franswa zijn mooi ingebed tussen twee uitspringende bakstenen in de gevel (Foto J). Nu ik dit verhaal op de site zet zie ik dat Gert-Jan een foto van een vergaarbak met 4 blokken (Hogeweg) geplaatst heeft. Archimedesweg 2-8 en Hogeweg 128- 134 zijn aaneensluitende winkelpanden met een luifel waarboven een rand vierkante raampjes met daarin een vierkant op de punt. Deze hoek, met het merkwaardige erkertje, wijkt duidelijk af van de andere drie hoeken van het blok waarin ook een winkel ontworpen is. Die winkels hebben luifel noch portiek . Op foto C ( links) boven de ronde erkers is een vierkant bouwsel te zien. Daar heeft aanvankelijk een toren op gestaan. In 1965 was deze toren al verdwenen. (Zie: http://beeldbank.amsterdam.nl/beeldbank/indeling/detail/start/1?q_searchfield=archimedesweg+hogeweg) Bij de hoek van de Archimedesweg en de Newtonstraat is een toren(tje) waaraan tegenwoordig allerlei zendapparatuur bevestigd is.(Foto A-1) Toch heeft het woonblok een zekere homogeniteit. De deuren en vensters zijn overal hetzelfde. Hardstenen stoep, al dan niet schuin geplaatste deuren (portiek) met hetzelfde vierkante raampje op de punt. ( Foto F). Boven de recht in de gevel geplaatste deuren hangt een luifel. (Foto E). De plint is overal afgewerkt met een om en om uitspringende steen. ( Foto’s A-1, B, E,F) Het niveau van de huizen verschilt.(Foto A) Dit blok is tegen het talud van de Watergraafsmeer en de ringdijk van de Watergraafsmeer gebouwd. (De Linnaeuskade is een deel van de ringdijk). (Foto A en C ). Het blok is onderkelderd en groter dan je aan de buitenkant ziet. Kelderkamers met openslaande deuren komen uit in de tuinen die veel dieper liggen dan de straat. Jammer dat niet bekend is wat de beweegredenen van Franswa geweest zijn om van dit blok geen echte eenheid te maken. In de Newtonstraat zijn de woningen met de nummers 71-93 ontworpen door een andere architect. Het woonblok ziet er wat rommelig uit, maar dat zorgt wel voor afwisseling in het straatbeeld.