The Amsterdam School. Dutch Architcture 1900-1930

Van The Amsterdam School is een herziene én een Nederlandstalige versie verschenen. Het is een uitstekende introductie voor wie net in aanraking is gekomen met de Amsterdam School.

Het is een op het eerste oog wat curieuze publicatie, dit boekje van de hand van de inmiddels weer in Nederland woonachtige Brit Peter Mills. Curieus, omdat het eigenlijk in 1978 had moeten verschijnen. Mills woonde vanaf halverwege de jaren zeventig voor het eerst in Nederland en raakte gebiologeerd door de Amsterdamse School. Hij deed onderzoek in de bibliotheek van het Stedelijk Museum en schreef in 1978 een monografie over de Nederlandse architectuur van begin 20e eeuw. Tegelijkertijd fotografeerde hij de iconische architectuur van gebouwen als Het Schip, Het Scheepvaarthuis en de Dageraad. Mills past hiermee in het rijtje onderzoekers die voorop liepen in de waardering voor de Amsterdamse School. Opvallend is dat het met name buitenlandse onderzoekers waren die als eerste de uniciteit ervan zagen, zoals de Italiaanse Maristella Castiato en de Amerikaan Wim de Wit. Toen Mills terugkeerde naar in zijn geboorteland bleef het project echter liggen. Fast forward ruim 40 jaar en Mills woont inmiddels weer in Nederland. Het project werd op aandringen van zijn omgeving boven water gehaald en het resultaat was The Amsterdam School. Dutch Architecture 1900-1930.

In het interessante essay schetst Mills een helder beeld van de ontstaansgeschiedenis van de Amsterdamse School en verhaalt over de ontwikkelingen die hier aan ten grondslag lagen: de industriële revolutie en de verstedelijking van Nederland, de introductie van de woningwet in 1902, en de invloed van architecten als Berlage en Pierre en Eduard Cuypers. Het gaat in op de architectuur en steenbouwkundige uitwerking in de hoofdstad en behandelt ook de bijna gelijktijdige opkomst van De Stijl, de stroming die lijnrecht tegenover de Amsterdamse School stond.

The Amsterdam School is een uitstekende introductie voor wie net in aanraking is gekomen met de Amsterdam School. 'Mijn boek is bedoeld voor de geïnteresseerde amateur en niet voor de toegewijde professional en moet als zodanig worden gezien', licht Mills toe. 'Het is bedoeld om de aantrekkingskracht van deze beweging buiten Nederland te verbreden.' De keuze om hierbij oorspronkelijk de foto’s te publiceren die hij in 1978 maakte was een opmerkelijke. Als het één ding in ieder geval overduidelijk maakt is het contrast met de hedendaagse situatie, waarin veel gebouwen inmiddels liefdevol zijn gerestaureerd. Of zoals Mills het in zijn voorwoord verwoord: 'Deze korte geschiedenis van een tumultueuze periode in de Nederlandse cultuurgeschiedenis is dus zowel een momentopname van hoe het was en hoe de stadsvaders hebben ingegrepen om deze onschatbare erfenis te bewaren.’

In 2024 verscheen er een herziene versie waarin foto's uit de jaren 70 vervangen zijn door recente exemplaren. Bovendien is het boek ook in een Nederlandstalige versie gepubliceerd.

The Amsterdam School. Dutch Architcture 1900-1930 en De Amsterdamse School. Nederlandse Architectuur 1900-1930 van Peter Mills zijn te verkrijgen in de (web)winkel van het Stadsarchief en op Peter Mills Design.