Orgelfaçades

Hoewel het hier niet om een specifieke toepassing van de Amsterdamse School gaat, is er reden genoeg om het ontwerp van orgelfaçades onder de aandacht te brengen.

Als onderdeel van het interieur zijn orgelfaçades niet alleen zeer kwetsbaar voor moderniseringstendensen, ook zijn ze alleen in die kerken gerealiseerd waar architectuur en interieur van de kerk als totaalopdracht zijn uitgevoerd, zoals bij een aantal kerkontwerpen van Egbert Reitsma en Berend Boeyinga.

Wat is er zo specifiek aan de orgelfacades uit de Amsterdamse School tijd? In het blad Wereldkroniek verscheen naar aanleiding van de opening van de door Boeyinga ontworpen Gereformeerde Kerk te Bergen op Zoom (1928) een artikel met foto's. Dit geeft een kort en duidelijk antwoord. "Het orgel (...) is een merkwaardigheid op zichzelf en ook door den bouwmeester ontworpen. Het heeft geen looze pijpen, en de eenige ornamentiek ervan is door de plaatsing der pijpen verkregen".

Expressionistische kerkenbouwers als Boeyinga, Kruyswijk en Reitsma ontwierpen orgels die niet zijn ondergebracht in kasten of worden omgeving door houtsnijwerk of versieringen. Zij bestaan slechts uit orgelpijpen die in een bepaalde formatie zijn neergezet. Zo vormden deze orgelpijpen een kunstwerk op zich. Dit item beoogt een aantal mooie voorbeelden te laten zien.

Links
Het ORGEL | Europa’s oudste tijdschrift over orgelkunst