Introductie
Enkele blokken met stijlvolle details aan de Marco Polostraat en omgeving in Amsterdam West, met gevels ontworpen door Joan van der Mey.
Enkele blokken met stijlvolle details aan de Marco Polostraat en omgeving in Amsterdam West, met gevels ontworpen door Joan van der Mey.
Officiële of officieuze naam | Marco Polostraat 173-215, Amsterdam |
---|---|
Adres(sen) | Balboastraat 14-16, Marco Polostraat 173-215, Bartholomeus Diazstraat 1-5 en 2-24 |
Postcode(s) | 1057 VW |
Plaats (provincie) | Amsterdam (Noord-Holland) |
Land | Nederland |
Huidige staat | Deels of volledig gerenoveerd |
Oorspronkelijke opdrachtgever | Particuliere opdrachtgever |
Oorspronkelijke functie | Etagewoningen / winkels |
Betrokken architect(en) | Joan van der Meij, Co Franswa |
Andere betrokken kunstenaars | |
Aanvang en oplevering | 1926 |
Huidige eigenaar | Stadgenoot |
Huidige functie | Gemengde bestemming: woningen en winkels/bedrijfsruimtes |
Soort monument | Geen beschermde status |
Monumentnummer |
In het kader van het Plan West verrezen tussen 1925 en 1927 vier bouwblokken aan weerszijden van de Marco Polostraat, naar ontwerp van Joan van der Meij. Het gaat om een langgerekt blok aan de even zijde (met eveneens een deel aan de Admiralengracht) en drie dwars op de straat staande blokken aan de oneven zijde. De woningen aan de oneven zijde zijn onderwerp van deze bijdrage.
Van der Meij had de blokken aan de oneven zijde in juli-september 1924 ontworpen in opdracht van N.V. Expl. Mij. Amsterdam West en de N.V. Bouwcomm. Grossland III. De bouwvergunningen werden afgegeven in de eerste helft van 1925. Kruidenier noemt de vermoedelijke betrokkenheid van architect Co Franswa bij het ontwerp.
Het eerste blok start in de Balboastraat, waar sprake is van in totaal zes appartementen links en rechts van een trappenhuis. De voordeuren liggen hier aan de straat. De overgang naar de Marco Polostraat wordt gevormd door een halfrond balkon op de eerste verdieping. De gevels in de Marco Polostraat bestaan steeds uit een diepe portiek met daarin de deuren van zowel de begane grond als de verdiepingen. De portieken hebben een fraaie granito vloer waarin een versiering is aangebracht. Opvallend mooi is verder de detaillering van de kozijnen van de woonkamers, hoewel deze in de loop der tijd is vereenvoudigd door verwijdering van de kleine horizontale roedes. In het bovenste deel van de kozijnen is centraal glas in lood aangebracht. De portieken kenmerken zich door bakstenen versieringen en boven de portieken is sprake van een lichte golving van de gevels, onderbroken door een langwerpig rond ornament met links en rechts een langwerpig raam. Deze langwerpige ramen zijn hun roedes kwijtgeraakt. Het eerste blok (nummers 173-185) eindigt aan een pleintje, waar de bijna gevel van een voormalige school oprijst (nr 191, tegenwoordig MidWest). De woningen aan het pleintje hebben de nummers 187-189 en 193-197.
De overgangen van Marco Polostraat naar het pleintje worden aan beide zijden gekenmerkt door driehoekige uitbouwen op de verdiepingen. Ter hoogte van de school is in beide blokken sprake van een verticale strook uitgebouwde raampjes. De vorm daarvan is wel oorspronkelijk, maar de detaillering niet meer.
De nummers 193-197 behoren tot het tweede blok, dat zich via de Marco Polostraat uitstrekt naar de Bartholomeus Diazstraat. Hier is sprake van in totaal drie verdiepte portieken. Het deel in de Bartholomeus Diazstraat (nummers 1-5) is kort en heeft slechts één portiek. De hoek wordt, net als bij de Balboastraat, gekenmerkt door een halfrond balkon op de eerste verdieping. Dit balkon vinden we ook aan de overzijde, aan het derde blok. Ter plaatse van de overgang van de straten is de gevel verhoogd met een extra verdieping. Deze raamloze verhoging wordt gekenmerkt door gekrulde ornamenten links en rechts van een verticale strook bakstenen. In de hoek tussen twee verspringende geveldelen is een verticale strook bakstenen als versiering aangebracht.
Aan de overzijde (de even zijde van de Bartholomeus Diazstraat) begint het derde blok. Hier is sprake van een nog bredere opbouw als vierde verdieping. Vermoedelijk was hier plaats voor een vlaggenmast. De Bartholomeus Diazstraat 2-24 kent vijf verdiepte portieken en sluit links aan op een blok van A.A. van de Linde. De gevel volgt verder het patroon van de Marco Polostraat. Dit geldt ook voor de korte rest van het derde blok, Marco Polostraat 211-215. Het blok sluit daar aan op blokken van Staal aan de Jan Evertsenstraat.
Op het moment van schrijven (augustus 2019) worden woningen in de Bartholomeus Diazstraat verhuurd voor ruim 1500 euro per maand exclusief gas, water en licht. Onder het mom "licht en verrassend ruim." Opvallend voor deze voormalige sociale huurwoningen en een ongewenst effect van de "gentrificatie" van Amsterdam West, die woningen voor grote groepen inwoners van de stad onbetaalbaar maakt.
1. | M. Kruidenier & P. Smeets, Joan Melchior van der Meij architect; pionier van de Amsterdamse School (Rotterdam, nai010, 2014). |
Mooie blokken van Van der Meij. Gezien de fraaie Amsterdamse School-detaillering ben ik verbaasd over de lage indeling (orde 3). De huurprijzen in het vrije sector deel zijn ook verbazingwekkend!
Ik zoek naar details van de Amsterdamse School die je pas opvallen als je langere tijd kijkt naar objecten. Fotograferen helpt om die details te ontdekken. De toppers van deze unieke stroming vind je op vele websites en horen natuurlijk ook thuis op Wendingen. Mijn voorkeur heeft echter om architecten, gebouwen en interieurs in kaart te brengen die nauwelijks aandacht krijgen. Want wie kent tegenwoordig Kruyswijk, Franswa, Boterenbrood of Roodenburgh - om maar een paar namen te noemen? Bekendheid kan bovendien bijdragen aan behoud van erfgoed, onbekend erfgoed kan zomaar verdwijnen.
Mijn Amsterdamse Schoolfoto's worden gebruikt in tijdschriften, brochures, boeken en bij tentoonstellingen. Over vondsten op architectuurgebied twitter ik vrijwel dagelijks: https://twitter.com/gertjan_lobbes
Geen reacties voor dit gebouw.
Je moet eerst inloggen
voordat je een reactie kan plaatsen.
Als je nog geen account hebt, dan kan je je aanmelden voor een account.