Details
Naam
Brug 548, Amsterdamse Bos
Aantal afbeeldingen: 10
IntroductieVaak toegeschreven aan Piet Kramer, deze befaamde 'ballenbrug' in het Amsterdamse Bos. Het uiteindelijke ontwerp kwam van Dirk Slebos.
Postcode(s)1182
PlaatsAmstelveen
LandNederland
Type objectGemeentelijk monument, Brug
VervaardigerPublieke Werken (Architect)
Dirk Slebos (Architect)
Dirk Slebos (Architect)
Datum1955 - 1956
Huidige staatLocatie ongewijzigd en nog altijd in gebruik
OpdrachtgeverGemeente Amsterdam
Huidige eigenaargemeente Amstelveen
AchtergrondTijdens grote roeiwedstrijden op de Bosbaan krijgt de Bosbaanweg de functie van volgweg. Het normale verkeer heeft dan geen doorgang. Vanuit het bos aan de zuidzijde van de roeibaan, wordt de weg onbereikbaar gemaakt door het openzetten van bruggen. De toegankelijkheid van het gebied rond het openluchttheater kan met ophaalbruggen worden ingeperkt. Hiervoor ontwierp Kramer een serie zogeheten 'ballenbruggetjes' over de ringsloot om het Openluchttheater heen. Het zijn ophaalbruggetjes die volgens het principe van Bernard Forest de Belidor (1693-1761) functioneren. De Franse ingenieur schreef o.a. de “Architecture hydraulique” in vier delen en de wetenschappelijke resultaten van zijn studie werden tot 1830 internationaal gebruikt. Kramer gebruikte deze oude constructie als een 'grap' om de bruggetjes makkelijk te bedienen. De ballen dienden hierbij als contragewicht om de brug te kunnen openen.
Uit research van Cees Schumacher blijkt het niet terecht om dit ontwerp aan Kramer toe te schrijven. Het definitieve ontwerp van brug 548 is - net als de bijna identieke brug 549 - uit 1955 en kwam gereed in 1956. Dit is dus enkele jaren nadat Piet Kramer met pensioen was gegaan. Op de bouwtekeningen van Publieke Werken is dan ook de naam van Dirk Slebos te zien. Slebos' werkterrein was voornamelijk Slotervaart en Osdorp, waar soortgelijke stalen hekjes zoals bij deze brug (mooi houtwerk zoals bij de andere ballenbruggen ontbreekt) veel te zien zijn. Zijn oeuvre is echter een stuk soberder dan deze bruggetjes, dus dat hij zich voor dit ontwerp door het werk van Kramer had laten inspireren, of wellicht zelfs voortboorduurde op een Kramerontwerp, ligt voor de hand.
Uit research van Cees Schumacher blijkt het niet terecht om dit ontwerp aan Kramer toe te schrijven. Het definitieve ontwerp van brug 548 is - net als de bijna identieke brug 549 - uit 1955 en kwam gereed in 1956. Dit is dus enkele jaren nadat Piet Kramer met pensioen was gegaan. Op de bouwtekeningen van Publieke Werken is dan ook de naam van Dirk Slebos te zien. Slebos' werkterrein was voornamelijk Slotervaart en Osdorp, waar soortgelijke stalen hekjes zoals bij deze brug (mooi houtwerk zoals bij de andere ballenbruggen ontbreekt) veel te zien zijn. Zijn oeuvre is echter een stuk soberder dan deze bruggetjes, dus dat hij zich voor dit ontwerp door het werk van Kramer had laten inspireren, of wellicht zelfs voortboorduurde op een Kramerontwerp, ligt voor de hand.
BeschrijvingBrug 549 is een wat grotere versie van de bijna identieke brug 548. Bruggen 549 en 548 zijn veel zwaarder uitgevoerde ballenbruggen die zowel in techniek als ontwerp afwijkt van de ballenbruggen waarbij de ballen in een goot terecht komen (brugnummers 516, 519, 520, 530 en 531) Bij brug 548 wordt het ene dekdeel omhoog gezet en de andere afgesloten met een kleine slagboom die onder de rechterleuning is weggewerkt. De leuningdelen van ieder dekdeel grijpen mooi in elkaar. Om de nadruk op de techniek te houden, zijn de leuningen en het loopdek bijzonder eenvoudig gehouden.
Bronnen
Sebas Baggelaar en Pim van Schaik, Piet Kramer. Bruggenbouwer van de Amsterdamse School (Stokerkade 2016).
Brochure wandelroute Kramers Bruggen (Gemeente Amsterdam, 2008).
Links
Ingezonden door Annemarieke Verheij
Professionele of persoonlijke bandWanneer ik als kind met mijn ouders in het bos gingen wandelen vielen die ballenbruggen me al op. Pas kort geleden heb ik begrepen wat de functie van de ballen is.
Gerelateerde objecten